Chỉ số độ nhớt luôn là thông số được quan tâm hàng đầu khi người vận hành cần tìm loại dầu có độ bền nhiệt tốt. Vậy chỉ số độ nhớt là gì? Thông số này có ảnh hưởng như thế nào đến hệ thống? Cách tính chỉ số độ nhớt dầu thuỷ lực chính xác nhất liệu bạn đã biết? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Sự quan trọng của chỉ số độ nhớt của dầu thuỷ lực
Chỉ số độ nhớt (Viscosity Index) được xem là tiêu chuẩn đo về sự thay đổi độ nhớt của dầu thuỷ lực theo nhiệt độ còn được gọi là độ bền nhiệt của dầu bôi trơn. VI càng thấp thì sự ảnh hưởng của nhiệt độ lên dầu càng nhiều.
Đối với dầu thuỷ lực, người sử dụng cần biết được nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào lên độ nhớt và chỉ số VI được phát triển nhằm giải quyết vấn đề này. Ban đầu thông số này nằm trong khoản từ 0-100. Tuy nhiên với gốc dầu tinh chế và tổng hợp kèm theo phụ gia cải tiến các sản phẩm dầu ngày nay có chỉ số VI vượt qua ngưỡng 100. Đa số các chất bôi trơn trên thị trường có VI từ 90 – 160 cụ thể:
- Dầu khoáng thông thường từ 90 – 100
- Dầu khoáng tinh thể cao có VI khoảng 120
- Dầu tổng hợp chỉ số VI lên đến 250
Ngoài ra, chỉ số VI còn giúp biết được công thức của chất bôi trơn, gồm loại dầu và chất lượng của gốc dầu.
Giá trị VI thường được nhà sản xuất cung cấp trong datasheet cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi xác định sản phẩm dầu bôi trơn cho ứng dụng hệ thống
Xác định chỉ số độ nhớt trong hệ thống
Độ nhớt của dầu thuỷ lực được xác định dựa trên thiết kế và điều kiện hoạt động của hệ thống thuỷ lực. Thiết bị vận hành ở ngoài trời thường hoạt động trong môi trường có tải, tốc độ, nhiệt độ khác nhau và sử dụng chung chất bôi trơn trên nhiều vùng ma sát rất khó để xác định độ nhớt bằng phương pháp tính toán theo lý thuyết thông thường
Để có được thông số VI lý tưởng cần thực hiện các phép đo thực tế tại nơi hệ thống hoạt động. Kiểm tra bằng cách thử các loại dầu có độ nhớt khác nhau sau đó đo nhiệt độ và lớp bảo vệ chống mài mòn.
Đối với các thiết bị có tải, tốc độ và nhiệt độ môi trường không thay đổi, độ nhớt lý tưởng quyết định đến nhiệt độ dầu ổn định thấp nhất. Độ nhớt thấp hơn hoặc cao hơn so với độ nhớt tối ưu sẽ làm tăng nhiệt độ ổn định của dầu do tổn thất hỗn hợp (quá dư thừa độ nhớt) hoặc ma sát cơ học (quá ít độ nhớt). Ngoài ra, ở trong điều kiện không thay đổi dầu cần chỉ số độ nhớt cao để ổn định độ nhớt tối ưu tốt hơn.
Lý do nên chọn dầu có chỉ số VI cao
Ở trong môi trường thay đổi về tải, nhiệt độ và tốc độ càng nhiều, nhu cầu sử dụng dầu có độ nhớt cao càng lớn. Sử dụng dầu thuỷ lực có chỉ số độ nhớt cao gần như là lựa chọn hoàn hảo dành cho doanh nghiệp. Chọn dầu có VI cao bởi các lý do sau đây:
- Nhiệt độ môi trường biến thiên
- Tải trọng và nhiệt độ thay đổi không ổn định
- Dầu có VI cao rất hiệu quả trong truyền tải năng lượng
- Tăng tuổi thọ của dầu
- Tăng tuổi thọ máy, giảm thiểu chi phí bảo trì, giảm thiểu thời gian dừng máy
Cách tính chỉ số độ nhớt
Hiện nay, có rất nhiều công cụ có thể tính toán được chỉ số độ nhớt chính xác và nhanh chóng. Để tính được chỉ số độ nhớt, cần 2 thông số là:
- Độ nhớt tại 40 độ C
- Độ nhớt tại 100 độ C
Khi biết được hai thông số trên, chúng ta có thể tính toán được chỉ số độ nhớt bằng cách nhập chúng vào công cụ dưới đây. Ngoài ra có thể tính toán độ nhớt ở 40 độ C và 100 độ C qua chỉ số VI đã biết
Trên đây là một vài thông tin về chỉ số độ nhớt và cách tính toán. Hy vọng qua bài viết trên Multichem đã giúp bạn giải đáp những thắc mắc về một trong những chỉ số quan trọng của dầu thuỷ lực. Và đừng quên theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm những thông tin, giải pháp công nghệ hữu ích nhé.
